Niewielki Muzułmański Cmentarz Tatarski został założony w 1867 roku po zamknięciu z powodu zapełnienia Muzułmańskiego Cmentarza Kaukaskiego przy ul. Młynarskiej. W dniu dzisiejszym oprowadził nas po nim warszawski przewodnik miejski Adrian Sobieszczański z portalu Warszawy historia ukryta.
Początkowo chowano na nim żołnierzy muzułmańskich z wojska rosyjskiego, potem spolszczonych Tatarów wywodzących się z obszaru Wielkiego Księstwa Litewskiego, emigrantów z Azerbejdżanu i krajów Azji Środkowej, dyplomatów z krajów islamskich.
Podzielony jest obecnie na dwie części:
1.Bez nagrobków, zniszczoną w wyniku działań wojennych dokonanych przez Niemców w 1942 i 1944 r.
2.Zapełnioną starymi nagrobkami.
Nagrobek w kształcie minaretu Abdula Halika Usmi (29 letniego dublera i woltyżera filmowego), który zmarł tragicznie w 1932 r. podczas pojedynku w obronie honoru słynnej aktorki Jadwigi Smosarskiej jest najpiękniejszy. . Podobno nagrobek sprawiła sama Smosarska, która po wojnie odwiedzała regularnie jego grób.
Na cmentarzu znajdują się też nagrobki żołnierzy tatarskich, którzy wiernie służyli Rzeczypospolitej, m.in. Alego Woronowicza (imama m.st. Warszawy, kapelana sił zbrojnych), księcia Rustema Murzy Murzicza oraz mjr Aleksandra Jeljaszewicza (ze Szwadronu Jazdy Tatarskiej 13 pułku Ułanów Wileńskich, kawalera Virtuti Militari). Wysłuchaliśmy także krótkich opowieści przy symbolicznym grobie płk. Aleksandra Jeljaszewicza (zm. 1978) – majora WP, ostatniego dowódcy szwadronu tatarskiego w 13 Pułku Ułanów Wileńskich, kawalera Orderu Virtuti Militari oraz gen. Safar-Bek Malaga, na którym widniej napis „Śpij spokojnie, a w tym grobie niech się Kaukaz przyśni Tobie”.
Wśród licznych historii opowiedzianych na spacerze usłyszeliśmy o następujących:
– Bekier Eksanow (imam warszawskiej gminy muzułmańskiej),
– Joussof Parvari (właściciel Fabryki Dywanów Perskich),
– Jerzy Edigey-Korycki (autor powieści kryminalnych),
– Mounir Boumarane (działacz sportowy oraz pracownik TVP, który zginął w Iraku razem z reporterem Jerzym Milewiczem),
– azerskim księciu płk. Veli Bek Jedigara (oficera 7. Pułku Ułanów, szefa Mazowieckiej Brygady Kawalerii we wrześniu 1939 r.) którego szczątki zostały sprowadzone z Buenos Aires.
Na tablicach nagrobnych niejednokrotnie napotkać można napisy umieszczane z dwóch stron. Jak głosi informacja zapisana na cmentarnej tablicy, niedozwolone jest chowanie prochów osób kremowanych – imam ma obowiązek odmówić pogrzebu, bowiem kremacja wśród wyznawców islamu jest zabroniona.
Niewielki Muzułmański Cmentarz Tatarski (wolski mizar) mieści się na powierzchni 1 ha, za wysokim murem na ul.Tatarskiej 8 na Woli w Warszawie.